Gong Li i Zhang Yi Mou – te dwie utalentowane postaci były stworzone aby się spotkać. Nie tylko Budda był świadkiem ich gorącej miłości.
Przyszła Aktorka i Reżyser spotykają się po raz pierwszy podczas casting’u. Wówczs młody reżyser zauroczony niespotykaną urodą delikarnej dziewczyny angażuje ją do swego pierwszego filmu ‘’Czerwone proso’’ – jest rok 1987. Tak rozpoczyna się ich cudowna idylla. Wspólnie budują swe kariery tworząc Złotą Parę, coś na wzór legendarnej Rity Hayworth i Orson’a Welles’a. Nie zapominajmy, że to lata 80-te, gdzie purytańska społeczność chińska nie akceptuje takich wolnych związków. Nasi zakochani wspólnie walczą przeciwko cenzurze, są ścigani przez krytyczną prasę, ich związek jest niekonwencjonalny. Ona świeżo upieczona aktorka, on syn majora Armii Narodowej postanawiają stanowczo iść razem nie zważając na przeszkody, ich bronią jest uroda dziewczyny i siła charakteru jej Pigmaliona. Różnica wieku nie stanowi mitręgi w ich romantycznym związku. Jako esteta podziwia ją i kocha. Ona zamknięta w swej złotej klatce poddaje się urokom sławy. Potem z wielką emocją wspomni swe piękne lata spędzone u boku swego wielkiego Mentora.
Gong Li urodziła się 31 grudnia 1965 roku, Zhang Yi Mou jest starszy od niej o 14 lat, urodził się 14 listopada 1951 roku, ona z Północy z Shenyang, on ze środkowych Chin, z dawnej stolicy cesarskiej Xi An.
Gong Li jest najmłodszą z pieciodzietnej biednej rodziny intelektualistów – profesorów ekonomii. Dziewczynka jest prawdziwą chłopczycą, lubi być w towarzystwie swych kumpli płci przeciwnej dużo od niej starszych. W nauce ma średnie wyniki, bardziej fascynuje ją śpiew niż godzinne ćwiczenia z matematyki i żmudne pisanie znaków chińskich. Chce by śpiew stał się jej zawodem, ale jest odrzucona na egzaminie do Szkoły Muzycznej, postanawia więc rozpocząć swe studia w Akademii Dramatycznej w Pekinie w 1985 roku. W 1989 roku opuszcza ją z dyplomem w ręku.
Zhang Yi Mou ma mniej szczęścia, jest zmuszony opuścić szkołę i to już na początku rewolucji kulturalnej w 1966 roku. Przez 3 lata zaszywa się na wsi, pracuje na folwarku, potem przez 7 lat w fabryce włókienniczej. Jednak zakorzenione młodzieńcze marzenia o kinie nie odstępują jego myśli, kontynuuje swą artystyczną drogę jako malarz i fotograf amator. Kupuje sobie pierwszy aparat fotograficzny i publikuje swe zdjęcia w lokalnych czasopismach. Po wskrzeszeniu i otwarciu w 1978 roku Pekińskiej Filmówki, mimo ogromnych trudności i dzięki pomocy pewnego urzędnika Ministerstwa Kultury oczarowanego jego talentem fotograficznym staje sie studentem mitycznego gmachu. Obok Chen Kai Ge i Tian Zhuang Zhuang urzeczywistnia swój sen otrzymując dyplom w 1982 roku, a więc 30 lat temu (***). Wszyscy trzej są uważani za przywódców ‘’Piątego Pokolenia Kina Chińskiego’’- jest to grupa ośmielająca się krytykować maoistowska spuściznę. Z Cheng Kai Ge wspólnie pracuje w jego dwóch pierwszych filmach (‘’Żółta ziemia’’ i ‘’Wielka Parada’’) jako dyrektor fotografii.
Sukcesy przychodzą szybko... Ich wspólne dzieło, dzieło muzy i reżysera ‘’Czerwone Proso’’ otrzymuje ‘’Złotego Niedźwiedzia’’ w Berlinie (1988), potem przychodzi następne ‘’Ju Dou’’ z 1990 - inspiracja doświadczenia wyniesionego z fabryki włókienniczej i inne arcydzieło ‘’Zawieście czerwone latarnie’’ (1991). W swej najpiękniejszej roli muza przeobraża się w 1992 roku w ‘’Qiu Ju, chińską kobietę’’, potem nadchodzi ‘’Żyć’’ w 1994 - film ukazujący ewolucję społeczeństwa chińskiego XX wieku i w końcu ich ostatni film z 1995 roku ‘’Szanghajska triada’’, Ich współpraca kończy sie w 1995 roku kiedy piękna i znana muza szuka sukcesu za Oceanem.
W 1996 roku już Wielka Gong Li poślubia jeszcze większego magnata przemysłu tytoniowego z Singapuru niejakiego pana Ooi Wei Ming’a.
W 2007 roku piękna dama pojwia się w filmie swego dawnego towarzysza - ‘’Cesarzowa’’, jej głęboki dekolt wzbudził sensację i jak zwykle polemikę na ustach zazdrośników. Od czasu do czasu pojawia się na festwalach filmowych jako członkini jury lub jako honorowy gość.
Zhang Yi Mou stworzył wiele ważnych filmów, głównie były to freski pięknych wzruszajacych obrazów z feudalnej epoki Rewolucji kulturalnej, napotkał sie z wielkim upokorzeniem ze strony ówczesnych władz. Pamiętam czasy kiedy nie chciał, mimo oficjalnych zezwoleń wyjeżdzać z kraju aby odebrać swe międzynarodowe nagrody i aplausy, wówczas jego muza stawała sie jego pięknym ambasadorem.
Poślubiwszy obywatela Singapuru 8 listopada 2008, Gong Li otrzymuje obywatelstwo swego męża, jednoczesnie jest pozbawiona obywatelstwa chińskiego, do którego już nigdy nie będzie miała prawa powrócić. (obywatelstwo chińskie ma swoje bardzo rygorystyczne kanony). W społeczeństwie chińskim odbiło się to nieprzychylnym echem. I cóż z tego, że się udziela w wielu organizacjach użytku publicznego, jej aura w Chinach wygasła. Sama twierdzi, że jest to osobisty wybór i nikt nie ma prawa do krytyki jej decyzji.
Tymczasem Zhang Yi Mou zadziwia swą publiczność świetnością swej scenerii i swych kostiumów. Wszyscy pamiętamy jego majestatyczne spektakle na Olimpiadzie w 2008 roku. Z protesującego reżysera stał się oficjalnym reżyserem Ludowej Republiki Chin.
A właściwie wszysto było im pisane i w miłości i w wspólnej karierze...
(***) notka w prezencie na perłową rocznicę dla D.
